رمان «متولد شده با یک دندان»

جوزف بویدن، نویسنده‌ی ایرلندی-کانادایی، یکی از برجسته‌ترین نویسندگان جهان در حوزه‌ی تحقیق و مطالعه‌ی‌ فرهنگ و تمدن سرخ‌پوستان کاناداست. او در دانشگاه نیواورلئان نويسندگي تدریس مي‌كند. مادرش از مردم آنیشنابه است. جوزف دوران کودکی‌اش را در سواحل خلیج جورجیَن کانادا و با سرخ‌پوستان گذرانده است. این نویسنده در مصاحبه‌هایش انگیزه‌ی خود از پرداختن به زندگی سرخ‌پوستان را ارائه‌ی تصویری واقعی از زندگی ساکنان اولیه‌ی کشورش بیان می‌کند. او می‌کوشد علاوه بر نشان‌دادن پیشینه و تمدن غنی سرخ‌پوستان به مشکلات آنها در دنیای امروز نیز بپردازد.

جوزف بویدن با نگارش رمان‌های‌ جاده‌ی سه‌روزه در سال‌ 2005 و از میان صنوبرهای سیاه در سال 2008 (بخش‌های اول و دوم سه‌گانه‌ا‌ی با عنوان بِرد[1]) و اورِندا در سال 2013 به علاقمندان ادبیات داستانی معرفی شد. جاده‌ی سه‌روزه در سال 2005 در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان قرار گرفت و جایزه‌ی راجرز رایترز، آمازون، لیبریس[2] و… را از آن خود کرد. از میان صنوبرهای سیاه نیز جایزه‌ي گیلر[3]، ارزشمندترین جایزه‌ی ادبی کانادا و جایزه‌ي لیبریس را در دو بخش نویسنده‌ی سال کانادا و حوزه‌ی ادبیات داستانی به‌دست آورد. اين كتاب در سال 2010 نامزد دريافت جایزه‌ی ایمپک دابلین[4]، گرانقیمت‌ترین جایزه‌ی ادبی جهان شد. در ایران، نشرهای مروارید و افراز به ترتیب با انتشار رمان‌های جاده‌ی سه‌روزه و از میان صنوبرهای سیاه این فرصت را در اختیار مخاطبان ایرانی قرار دادند تا با این نویسنده و آثارش آشنا شوند.

اورندا سومین رمان این نویسنده است که در کمتر از سه ماه پس از انتشار در سال 2013، نامزد دریافت جوایز گیلِر[5] و گاوِرنر جنرال[6] شد و در سال 2014 جوایز لیبریس در بخش نویسنده‌ی سال، سی‌بی‌سی[7]، انجمن نویسندگان کانادا و جایزه‌ی بین‌المللی ادبی فرانسه را از آنِ خود کرد و تحسین منتقدان ادبی را برانگیخت. اورندا همچون آثار گذشته‌ی این نویسنده حال‌و‌هوای سرخ‌پوستی دارد اما برخلاف آنها، وقایع تاریخی در آن پررنگ‌تر و از حوادث قرن هفدهم در کانادا الهام گرفته است. این رمان نیز در سال 1393 در انتشارات مروارید منتشر شد.

متولدشده با یک دندان اولین مجموعه‌داستان این نویسنده است که در سال 2001 منتشر شد. بویدن در این مجموعه‌داستان، همچون آثار قبلی‌اش‌، با به‌کارگیری تعدد راوی می‌خواهد عمق بیشتری به فضاها و اتفاق‌ها بدهد و آن‌ها را برای مخاطب ملموس‌تر کند. مجموعه‌ای از سیزده داستان که به‌شکلی با هم در ارتباط هستند.

کمرنگ‌شدن آیین‌های سرخ‌پوستان و تلاش برای حفظ زندگی سرخ‌پوستی در تقابل با شهرنشینی درون‌مایه‌ی این مجموعه‌داستان را تشکیل می‌دهد. شخصیت‌های این داستان‌ها در دوره‌های زمانی مختلف کم‌و‌بیش در دیگر رمان‌های جوزف بویدن نیز حضور دارند. می‌توان گفت متولدشده با یک دندان از لحاظ زمانی بعد از وقایع رمان اورِندا و قبل از رمان جاده‌ی سه‌روزه اتفاق می‌افتد.

از جمله نکات قابل توجه در برگردان این مجموعه‌داستان می‌توان به ترجمه‌ی القاب سرخ‌پوستی و برخی دیگر از القاب اشاره کرد که با توجه به فضا و موضوع کتاب و ملموس‌تر و زیباتر شدن داستان این کار انجام شده است.

ارتباط با جوزف بویدن از سال 1389، و حضور در «مرکز بین‌المللی ترجمه‌ی ادبی بَنف» کانادا در سال 1393 برای ترجمه‌ی رمان اورِندا در کنار این نویسنده سبب شد شناخت خوبی از دیدگاه و سبک نوشتاری او پیدا کنم. شناختی که من را مشتاق به ترجمه‌ی آثارش در ایران کرد و  خوشحالم که با گذشت شش سال از معرفی جوزف بویدن و آثارش، این نویسنده جایگاه خود را در میان مخاطبان ایرانی پیدا کرده است.

[1].Bird

[2] libris

[3] Giller

[4] Impac Dublin

[5].Giller

[6].Governor General

[7].CBC