صحبتکردن از رمانها و داستانهای روبرتو بولانیو به صورت مستقل کار دقیقی نیست زیرا هر جزء متکی بر کلی است که در حرکتی مداوم میباشد. و دقیقاً چون این اجزا (شخصیتهای داستانهای بولانیو) در حرکتی دائمی هستند و همیشه ما را دوباره به پیکرۀ بزرگتر اثر او هدایت میکنند، به جای اجزا، باید از تکههای پازل صحبت کنیم.
بولانیو مانند نقاش در استودیوی خود، همزمان روی چند اثر کار میکند و اگر اثری را کنار میگذارد تا اثر دیگری را شروع کند، هرگز اثر قبلی را فراموش نمیکند. بنابراین، تمام کتابهای جدید او برای ما آشنا هستند، و شخصیتها و موقعیتهایی دارند که قبلاً با آنها روبهرو شدهایم؛ تأییدی بر این گفته که موضوع رها یا فراموش نشدهاند. بولانیو، با سبک نگارش سیال خود، بیشتر به مسیر علاقهمند است تا نتیجه.
همۀ این ویژگیها در کتاب «گورهای گاوچران»، که حتی در جهان مشوش بولانیویی کتابی مشوش است، وجود دارند. مثل همیشه، فایدهای ندارد تلاش کنیم تصمیم بگیریم که آیا با سه بخش مستقل روبهرو هستیم یا اثری با پیوستگی رمان.
تاریخ سه بخش «گورهای گاوچران» اهمیت دارد. «گورهای گاوچران» و «سرزمین پدری» در دهۀ 1990 نوشته شدند و «کمدی وحشت فرانسوی» در سالهای 2002 تا 2003 و بنابراین همزمان با کتابهای دیگر نوشته شدند که بر همزمانی که اشاره شد تأکید میکند. فضای جغرافیایی غالباً کُنسپسیون[1] است، اما آنچه جالب توجه است دوگانگی یا کنار هم قرار گرفتن شیلی و مکزیک است. در شیلی، علاوه بر کُنسپسیون، از سانتیاگو و مکانهایی که برای خوانندگان آثار نرودا آشنا هستند، مانند بیو-بیو یا تموکو دیدن میکنیم. در مکزیک، استان سونورا- سانتاترسا، که در داستان 2666 به طور چشمگیری جاودانه شد- شایستۀ توجه ویژه است. یکی دیگر از لحظات مهم در بیوگرافی بولانیو، کودتای نظامی برای سرنگونی آلنده است که مانند منبع خشونت در اکثر متون کتاب سایه افکنده است.
واردکردن نظرات عجیب یا غیرمنتظره به داستان هم جزئی از همین آزادی عملها است که داستان را از «عادیبودن» دور میکند. مانند همان آزادی که شاعران اجازه دارند در شعر خود استفاده کنند. این آزادی ریشه در شوخطبعی دارد و هرگز بیهوده نیست، هرگز نمایش سادهای از درخشش نیست. مظاهر مکرر وحشت که شاهدی بر دورهای از تاریخ و حضور آن در همهجا در آمریکای لاتین است؛ مانند شبکۀ قاچاقچیانی که کودکان را راهی کشتارگاهها میکنند و ما را به یاد کشتارها در رمان «2666» در سانتاترسا میاندازند. در کتاب «گورهای گاوچران»، که عنوان معنادار و مهمی است، این خشونت در کودتای نظامی علیه آلنده و حضور مکرر نازیها به اوج میرسد.
[1] شهری در شیلی